Bún riêu Hà Nội - món ngon đi cùng năm tháng

Bún riêu từ lâu đã trở thành một trong những món ăn truyền thống, đặc trưng của nền ẩm thực Thủ đô. Bát bún riêu tuy giản dị nhưng đã gói gọn sự tinh hoa và tinh tế, để rồi từ những gánh hàng rong vỉa hè hay các cửa tiệm sang trọng, món ăn này luôn khiến các thực khách bị cuốn hút.

Khởi nguồn của bún riêu

“Lần đầu tiên được ăn bún riêu là vào năm 8 tuổi và hương vị ấy đã in sâu vào tâm trí tôi. Bây giờ dù ăn bao nhiêu quán bún riêu nổi tiếng thì bát bún đầu tiên vẫn ngon đến kỳ lạ.” - Chị Phạm Thu Quỳnh, một thực khách trung thành của bún riêu

Bát bún thơm mùi riêu dễ dàng làm siêu lòng thực khách

Bún riêu là một món ăn “rất riêng” trong văn hóa ẩm thực của người Việt mà nhiều nơi khác không có được. Khởi nguồn của bún riêu chính là ở các vùng quê dân dã, sau đó mới đến thành thị, là món ăn hội tụ được sự tinh tế trong ẩm thực người Việt, phù hợp với cách ăn, lối ăn và cả thực tế lối sống sinh hoạt của người Việt trước kia. Hầu hết các món bún riêu từ cua, cá… đều có một chung một đặc điểm nguyên liệu lẫn gia vị dễ tìm như cua, cá, thì là, cà chua, hành, mẻ… Đó là những thứ đặc trưng cho văn hóa nông nghiệp lúa nước, gắn liền với người nông dân.

Thời xưa, bún riêu thường bán gánh, cánh đàn bà hay ngồi xì xụp mỗi khi đi chợ. Bát bún riêu đúng điệu Hà Nội xưa chỉ có chút gạch cua màu nâu hồng, thêm chút hành mỡ phi vàng óng tạo nên mùi vị và màu sắc rất riêng. Đàn ông xưa không hay ăn bún riêu có lẽ còn do món này quá “nhẹ” đạm, không “đủ” cho cái dạ dày của họ. Câu “màu mỡ riêu cua” ra đời có lẽ xuất phát từ món ăn này để chỉ cái sự hào nhoáng bề ngoài, thiếu thực chất.

Theo năm tháng, bún riêu đã thay đổi nhiều, người bán hàng đã kết hợp riêu cua với đủ loại thực phẩm khác để chiều lòng thực khách. Đầu tiên là riêu cua đậu rán, riêu ốc rồi riêu cua bắp bò trần tái, thêm giò tai, giò lụa bò vào cùng trong bát bún riêu, rồi đến riêu cua trứng vịt lộn, móng giò, sườn sụn... bát bún trở nên đầy đặn và cũng bớt đi phần xưa cũ.

Bát bún đầy đặn với nhiều loại topping phong phú

Màu sắc và hương vị

Người dân Hà Thành gốc yêu cầu khá cao đối với món ăn này từ cách chế biến, cách ăn cho đến cách trang trí. Vị đặc trưng của bún riêu Hà Nội chính là hành phi kết hợp cùng gạch cua mang lại cảm giác tuyệt vời cho thực khách khi thưởng thức.

Cua đồng làm sạch, giã nhỏ rồi cho vào nước, lọc thật kỹ rồi mới gạn phần nước cua vào nồi, khuấy nhẹ và đun lửa liu riu cho đến khi riêu cua nổi lên thành từng mảng. Linh hồn của món ăn là giấm bỗng và mỗi người bán hàng có một bí quyết gia truyền riêng trong việc chế nước dùng để níu chân thực khách. Nhìn nồi nước dùng đỏ au màu cà chua, lấp lánh những tảng riêu cua vàng rực thật khó mà kiềm lòng. Bún riêu ngon hay không, quan trọng nhất là phần nước dùng. Nước riêu chuẩn vị Hà Nội phải có vị chua dịu của giấm bỗng cùng cà chua làm nổi lên vị ngọt nhẹ của cua đồng.

Màu sắc bắt mắt của bát bún riêu dễ dàng khơi dậy sự thèm ăn của thực khách

Trong mắt những người con Hà Nội, bát bún riêu ngày ấy có nước dùng trong veo, luôn đậm đà và óng vàng gạch cua, thịt cua chắc, ngậy. Bún riêu Hà Nội ngon không chỉ nhờ nước cốt đậm đà, topping đầy đặn mà còn bởi gia vị đặc biệt: “mắm tôm”. Bên cạnh đó, trứng vịt lộn cũng là một trong những món ăn kèm được thực khách yêu thích. Giống như phở, bún riêu ngon Hà Nội cũng được nhiều người lựa chọn để thưởng thức vào mỗi bữa trong ngày, từ sáng sớm cho tới đêm muộn.

Đặc biệt, những gánh bún riêu bán rong cũng là sự lựa chọn của nhiều thực khách vì nó mang đậm nét Hà Nội xưa. Du khách có thể vừa ăn, vừa ngắm cảnh sắc Hà Nội và tận hưởng một chút gió trời mát mẻ. Chỉ vậy thôi cũng đủ để khiến người thưởng thức cảm nhận rõ nét văn hóa Hà Nội, trong cái mộc mạc cũng thể hiện được cái tinh tế, trong cái đơn giản cũng thể hiện được cái ngon cầu kỳ, chẳng ngôn từ nào có thể diễn ra được hết.

“Tôi là người miền Nam, đây là lần đầu tiên ra Hà Nội và được ăn bún riêu Hà Nội. Không còn từ gì diễn tả ngoài từ ngon. Tôi được bạn dẫn đến các quán bán rong và thấy được sự thú vị từ món ăn đến dịch vụ.” - Anh Nguyễn Thành Nam, một du khách đến Hà Nội

Những gánh bún riêu rong vẫn là nét đặc sắc hiếm có tại Hà Nội

Mặc dù loại bún này có rất nhiều kiểu biến tấu theo vùng miền với các khẩu vị khác nhau nhưng muốn thưởng thức tô bún riêu chuẩn vị, nhất định phải một lần ghé các hàng quán tại Hà thành có tuổi thọ lâu đời với công thức gia truyền, nhờ đó có thể thưởng thức hương vị đúng chuẩn nhất.

Tinh túy ẩm thực Việt xin gợi ý một vài địa điểm bún riêu ngon tại Hà Nội đến du khách gần xa: 

1. Bún riêu tóp mỡ Hàng Cót - 17 phố Hàng Cót

2. Bún riêu tóp mỡ cô Hương Béo chợ Đồng Xuân - 15D Hàng Cót

3. Bún riêu cua Hàng Bồ - 44 phố Hàng Bồ

4. Bún riêu cua sườn sụn Nguyễn Du - 50 phố Nguyễn Du

5. Bún riêu cua Hàng Bạc - 11 phố Hàng Bạc

6. Bún riêu gân bò Triệu Việt Vương - 151 phố Triệu Việt Vương

Hoàng Linh, Mai Thảo